Polskie przepisy regulują oświetlenie w przypadku pracy biurowej. Powodem tego jest ochrona zdrowia i życia pracowników przy wykorzystaniu osiągnięć nauki oraz techniki. Według obowiązujących norm i przepisów natężenie światła powinno wynosić 500 luksów. Czy polskie prawo dba wyłącznie o pracowników? Co w takim wypadku z uczniami? Jakie są normy oświetlenia w szkole? Czy natężenie światła będzie zależało od rodzaju sali? Na te pytania, postaramy się udzielić odpowiedzi w poniższym artykule.
Spis treści
Normy oświetlenia w szkole
Pomiary natężenia oświetlenia w szkołach wykonywane są bardzo skrupulatnie, dlatego przestrzeganie panujących norm jest niezwykle ważne. Restrykcyjne i wyjątkowo szczegółowe przepisy mają na celu zadbać o zdrowie oraz samopoczucie uczniów, oraz pracowników placówek oświatowych. W normach prawnych znajdują się informacje dotyczące parametrów, jakimi powinny charakteryzować się lampy nie tylko w klasach i w ciągach komunikacyjnych, ale również w aulach i salach gimnastycznych. Normy oświetlenia w szkole oraz na uniwersytecie zawarte są także w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie BHP w publicznych, oraz niepublicznych szkołach i placówkach. A także w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznym, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Pomiary natężenia oświetlenia w szkołach
Pomiary natężenia oświetlenia są standardową procedurą, która wykonywana jest nie tylko w placówkach oświatowych, ale również w innych obiektach, takich jak np. biura. Jak przebiegają pomiary natężenia oświetlenia w szkołach? Tego typu prace wykonywane są najczęściej na powierzchni roboczej. W tym przypadku będą to blaty biurek, tablice i stoły demonstracyjne. A jeśli chodzi o ciągi komunikacyjne, to powierzchnia roboczą jest po prostu podłoga. Dokonując pomiarów natężenia oświetlenia, należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej wysokości, tj. 0,80 cm od powierzchni roboczych.
Wymagane natężenie oświetlenia w szkole
Polskie normy oświetlenia w szkole prezentują najważniejsze cechy, które powinny zastosowane być w placówkach edukacyjnych w ramach troski o zdrowie uczniów i nauczycieli. Podstawowym parametrem, na który należy zwrócić uwagę, jest natężenie oświetlenia w szkole, czyli średnia ilość luksów padająca na powierzchnie robocze. Zdecydowana większość pomieszczeń, które przeznaczone są do nauki, pisania oraz czytania powinno być wyposażone w oświetlenie, którego średnie natężenie wynosi minimum 500 luksów. Jednak szkoła to nie tylko tradycyjne sale lekcyjne. Co jeszcze mówią normy oświetlenia w szkole o innych pomieszczeniach? Sale komputerowe i muzyczne oraz sale przeznaczone do samodzielnej nauki powinny zachować normę 300 lx. Oświetlenie sali gimnastycznej również powinno być dostosowane do tych wymagań. Zupełnie inna sytuacja dotyczy pracowni plastycznych. W tym przypadku natężenie światła z uwagi na specyfikę zajęć powinno wynosić 750 lx.
Lampy do szkoły
Wybór nieprawidłowego oświetlenia w placówkach edukacyjnych może pociągać za sobą negatywne skutki. Wśród nich należy wymienić zmęczenie wzroku, pogorszenie się samopoczucia, zmniejszenie wydajności pracy oraz uczucie ciągłego zmęczenia. Oprócz natężenia światła wpływ na decyzję powinny mieć jeszcze inne parametry, na które warto zwrócić uwagę. Bardzo duże znaczenie ma na przykład rodzaj oświetlenia. Dużym zainteresowaniem, jeśli chodzi o lampy do szkoły, cieszą się panele LED. Nic dziwnego. Jest to najlepsza alternatywa dla tradycyjnych opraw oświetleniowych. Panele LED wyróżniają się łatwością montażu i niskim poborem energii elektrycznej. Są uniwersalne i gwarantują doskonałe warunki świetlne.
 |
 |
 |
Panel LED 60×60 |
Panel LED 120×30 |
Panel LED 120×60 |
W szkołach przez długi czas montowane były zwykłe świetlówki o niskiej wydajności i krótkiej żywotności. Na rynku dostępne są jednak świetlówki LED, nazywane inaczej tubami LED, które stosuje się jako zamienniki. Najczęściej pasują one do klasycznych opraw, co zmniejsza koszty wymiany. Jeśli o oszczędnościach mowa, to warto wspomnieć, że świetlówki LED nie tylko mogą spełniać polskie normy oświetlenia w szkole, ale również przyczynić się do zmniejszenia zużycia energii.
 |
 |
 |
Świetlówka LED 60 cm |
Świetlówka LED 120 cm |
Świetlówka LED 150 cm |
Lampy oświetleniowe do szkół
W przypadku wspomnianych wcześniej paneli LED najczęściej stosowanym źródłem światła są diody LED SMD. Jest to ogólnie najpopularniejszy rodzaj diody, którą możemy dziś spotkać w większości źródeł światła dostępnych na rynku. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat, wybierając lampy oświetleniowe do szkół? Przede wszystkim to, że diody SMD cechuje nie tylko długa żywotność, ale również bardzo niska produkcja ciepła, dzięki której diody LED nie nagrzewają się tak bardzo, jak tradycyjne halogeny czy jarzeniówki. Do kolejnych zalet zaliczyć można czystą barwę oraz szeroki wybór intensywności i mocy światła.
Oświetlenie sali lekcyjnej
Znane są Ci już polskie normy oświetlenia w szkole. Podczas projektowania tego elementu wyposażenia sal lekcyjnych lub wymiany starych lamp warto pamiętać o tym, że są to miejsca, które przede wszystkim spełniają różnorodne funkcje. Dlatego, oświetlenie sali lekcyjnej powinno być nie tylko odpowiednio jasne, ale także równomiernie rozmieszczone. Dzisiejsza technologia pozwala na taki montaż, który umożliwi włączanie oraz wyłączanie określonych rzędów lamp. Oprawy powinny niwelować ryzyko uszkodzenia wzroku zarówno w przypadku uczniów, jak i pracowników. Wybierając różne rodzaje oświetlenia podstawowego, warto zastanowić się też nad dodatkowymi lampami, których zadaniem byłoby doświetlanie tablic znajdujących się w sali.
Oświetlenie sali gimnastycznej
Nowoczesne sale gimnastyczne to wielofunkcyjne obiekty, w przypadku których wybór prawidłowego oświetlenia nie jest wcale prosty. Rozporządzenia, których należy przestrzegać to: PN-EN 12464-1 „Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy, Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.” oraz PN-EN 12193 „Oświetlenie stosowane w obiektach sportowych.”. Przedstawione są w nich normy, które zachowane powinny być w przypadku obiektów sportowych. Jakby tego było mało, uwzględniają one rodzaj uprawianego sportu oraz stopień rozgrywek. W przypadku szkolnych sal gimnastycznych natężenie światła, jakie powinno Cię interesować, dotyczy:
- widowni podczas gry od 30 do 50 lx;
- widowni podczas przerwy w rozgrywkach od 100 do 150 lx;
- boiska podczas rekreacji lub tradycyjnego treningu od 200 do 300 lx;
- profesjonalnego treningu i rozgrywek wysokiego szczebla od 300 do 500 lx;
- profesjonalnych rozgrywek na najwyższym szczeblu od 500 do 750 lx.
 |
 |
 |
Lampa High Bay UFO LED CSP 100W 5000K |
Lampa High Bay UFO LED CSP 150W 5000K |
Lampa High Bay UFO LED LSP 200W 5000K |
Ciekawym rozwiązaniem, jeśli chodzi o oświetlenie sali gimnastycznej, są lampy High Bay. Są to oprawy, przeznaczone do całodobowej pracy, które można dostosować do wysokości pomieszczenia, dzięki wielu rodzajom soczewek rozpraszających światło. Ich wodoodporna obudowa doskonale poradzi sobie nawet w trudnych warunkach pracy. Lampy tego rodzaju to również gwarancja energooszczędności i bezawaryjności. Cieszą się one również długą żywotnością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne, co może być przydatne w przypadku sal gimnastycznych.
